W niektórych sportach żółta kartka i czerwona kartka to sposób odpowiednio upomnienia lub ukarania zawodnika (niekiedy innych osób) za poważne naruszenie zasad gry.
Piłka nożna[]
W piłce nożnej żółta kartka pokazywana jest, w zależności od sytuacji, jeżeli ma niesportowy charakter, np. przerwanie korzystnej akcji za zagranie piłki ręką, dyskusje z arbitrem, grę na czas, niesportowe zachowanie lub ściągniecie koszulki w czasie trwania meczu. Żółtą i czerwoną kartkę pokazuje sędzia główny spotkania.
Żółta kartka w meczu piłki nożnej
W ligach krajowych a także podczas turniejów piłkarskich obowiązuje zasada polegająca na tym, iż gdy zawodnik zdobędzie określoną ilość żółtych kartek jest automatycznie odsuwany od następnego (czasem następnych) spotkań. Decyzja sędziego o pokazaniu żółtej i czerwonej kartki można zakwestionowac i są znane przypadki anulowania żółtej bądź czerwonej kartki juz po meczu. Mundialowy rekord w żółtych kartkach (16) pobił rosyjski arbiter Walentin Iwanow w meczu Portugalii z Holandią na mistrzostwach świata w 2006.
Natomiast czerwona kartka skutkuje przymusowym opuszczeniem pola gry bez możliwości wprowadzenia nań rezerwowego zawodnika.
Żółta i czerwona kartka
Czerwona kartka zazwyczaj jest pokazywana:
- za brutalny faul;
- po otrzymaniu dwóch żółtych kartek;
- za niesportowe zachowanie (np. wulgarne dyskusje z arbitrem);
- za atak bez piłki;
- za zatrzymanie piłki ręką w dogodnej sytuacji bramkowej bądź faul na zawodniku wychodzącym sam na sam z bramkarzem.
Dodatkowo bramkarz może zostać ukarany czerwoną kartką za faul lub zagranie ręką poza swoim polem karnym. Po otrzymaniu czerwonej kartki zawodnik pauzuje również w następnym spotkaniu. Pauza może być dłuższa, jeśli zawodnik otrzymał czerwoną kartkę za np. bójkę na boisku, celowy atak na rywala bez piłki bądź inne nieodpowiednie dla piłkarza zachowania. Otrzymanie czerwonej kartki (w zależności od ligi) oznacza, że na zawodnika, który ją dostał nałożona jest kara finansowa. Taka kara nie obowiązuje juniorów i młodszych roczników. Czerwony kartonik może również zobaczyć trener drużyny, masażysta, lekarz, itd. za wszelkiego rodzaju przeszkadzanie w grze, np. wtargnięcie na boisko i dyskusję z arbitrem lub za inne niewłaściwe zachowania poza polem gry, np. wulgarna dyskusja lub szarpanina z zawodnikiem. W przypadku otrzymania czerwonej kartki przez kogokolwiek z zespołu szkoleniowego lub medycznego osoba ta musi zejść na trybuny lub do szatni, ale pod żadnym pozorem nie może pozostać na boisku. W Polsce zawodnik po otrzymaniu trzech lub czterech żółtych kartek musi zapłacić PZPN-owi grzywnę, dopiero potem jest zawieszony. W Grecji zawodnik pauzuje po 5 otrzymanych żółtych kartkach, oraz może wybrać mecz w jakim będzie pauzował, jedynym warunkiem jest to, że wybierze najbliższe z pięciu spotkań.
- Pierwszą w historii mundialów czerwoną kartkę otrzymał w 1970 roku w Meksyku niemiecki masażysta.
- Mundialowy rekord w pokazywaniu czerwonych kartek (4), pobił dnia 25 czerwca 2006 rosyjski arbiter Walentin Iwanow.
- Piłkarz FC Dundee, Amdy McLaren w grudniu 2006 dostał trzy czerwone kartki w jednym meczu drugiej ligi szkockiej z Clyde. Pierwszą dostał w 87 minucie meczu za uderzenie w twarz Eddiego Malone'a. Schodząc z boiska uderzył kolejnego piłkarza, za co został wezwany do szatni sędziego, gdzie dostał drugą czerwoną kartkę. Wychodząc z szatni kopniakiem zrobił dziurę w drzwiach, za co dostał trzecią czerwoną kartkę w jednym meczu.
- System karania żółtymi i czerwonymi kartkami na stałe został wprowadzony w latach 70 XX wieku.